23 oktober 2014 om 19 uur in zaal “Kwadraat”, Leugenberg 141 te Ekeren.

Beste Gert en Mevrouw
Beste familie
Dames en Heren

Toen Gert mij een tijdje geleden vroeg een gelegenheidstoespraak te houden over spiritualiteit en uitvaart, zie ik onmiddellijk ja. Ik kende Gert al een hele tijd omdat hij een deel van zijn stage en zijn eindwerk deed als toegepast psycholoog in het departement aan de universiteit Antwerpen in de campus Drie Eiken Wilrijk waaraan ik verbonden was als departementsvoorzitter.
Daarenboven kende hij mijn laatste boek ‘Mijn onzichtbare Vriend. Spirituele herinneringen, plekken en momenten’ uitg. Pelckmans Kalmthout ISBN 978 90 289 7722 8.
Hij stelde zelfs voor dit boek te koop aan te bieden, want hij wist dat een boek over spiritualiteit niet makkelijk is om uit te geven en zeker om te verkopen vandaar dat wat naambekendheid meegenomen is.
Toen ik definitieve uitnodiging in handen kreeg, zag ik dat naast mijn gelegenheidstoespraak enkele prominente sprekers op het programma stonden zoals Tjeu Leenders (schrijver “Ruimte tussen dood en uitvaart”), rouwtherapeute Gerd Claes ons meer vertellen over het omgaan met verlies en een danschoreografie over afscheid door de Free Time Dancers.

Dat was eventjes slikken want ik wilde als eerste spreker niet het gras afmaaien van ‘vakspecialisten’ zoals Tjeu Leenders en Gerd Claes. Daarom ga ik niet in op de rouwrituelen en de symbolen zoals beschreven in mijn boek, maar mijn aandacht toepitsen op Gert als toegepast psycholoog, met daarbij enkele bedenkingen over spiritualiteit en empathie die kernpunten kunnen zijn in de kwalitatieve ontmoetingen in zijn Rustpunt.

Gert als toegepast psycholoog: herinneringen

Aan de universiteit in het departement Didactiek en Kritiek van de universiteit Antwerpen en in samenwerking van Prof Christophe Lafosse, Neuropsychologie – toen ook werkzaam in Hof ter Schelde (Linkeroever) en nu in ReVarte (revalidatieziekenhuis – Edegem). Gert: Prof Christophe Lafosse, kan hier vanavond niet aanwezig kon zijn maar hij maakte zijn beste groeten over aan zijn oud-student).
Gert was geen doorsnee student en geen doorsnee stagiair. Hij was een vat vol verrassingen, met onverwachte wendingen op professioneel en persoonlijk vlak. Ik probeerde dit niet te doorgronden, want hij zocht zijn eigen weg. Hij was zeer leergierig met gezonde ambities en een open geest. Geen wonder dat hij nu stap heeft gezet naar een nieuwe onderneming. En ik ben er zeker van dat dit Rustpunt geen definitieve rustpunt is.
Enkele mogelijke toepassingen van spiritualiteit in Rustpunt
Spiritualiteit steunt volgens mij op vier pijlers. Op de eerste plaats op het aanvaarden en waarderen van het transcendente. Er is meer dat het louter waarneembare, het hier en het nu. Dat probeer ik te reguleren met mijn verstand (het cognitieve) en mijn gevoel (het emotionele).. En wat humor maakt alles overdraagbaar binnen mijn spirituele beleving in de communicatie en omgang met anderen.
Spiritualiteit is geen zaligmakend middel voor een grotere verdraagzaamheid op godsdienstig vlak of in het moreel leven, ook niet voor een beter welbevinden als middel tegen vereenzaming, pijn of om stress, de depressie en burn-out het hoofd te bieden, al zijn er aanduidingen dat vormen van meditatie, mindfulness, yoga die in het veld liggen van spiritualiteit daartoe soms kunnen bijdragen.
Een van de belangrijkste resultaten van een evenwichtige spiritualiteit is het respect opbrengen voor de spiritualiteit van anderen en tevens erop staan dat dit een wederkerigheid inhoudt naar mijn spiritualiteit toe.

Ik had het zonet over humor en spiritualiteit. Gert heeft het in dit opzicht goed getroffen. Zowel genetisch als qua omgeving is de humor altijd aanwezig. Zijn grootvader had altijd een kwinkslag voor mij en dat zal ook zo geweest zijn naar zijn kleinzoon. Zijn vader Roel die ik beter kende is doortrokken van humor. Je hebt dit kunnen merken aan zijn ludieke uitnodiging Ik citeer: Als u of uw familie geconfronteerd wordt met een begrafenisondernemer, is dit meestal niets om vrolijk bij te worden…: meestal, maar niet altijd. Wij hebben echter wel leuk nieuws: onze zoon Gert (Verhaert) is gestart als begrafenisondernemer. Dit is een heugelijke gebeurtenis en dat moeten we vieren.
Jullie zouden ons een plezier doen om mee te komen vieren zonder bloemen of kransen (want die heeft hij zelf wel). Geef toe dat dit geslaagde toegepaste humor
Gert: ook jij hebt humor: dan twinkelen je ogen. En je weet dat humor helend kan werken. Het is als een fles zuurstof of een koel glas water. Verkwikkend en verfrissend, als je de humor met

Tenslotte nog enkele aanbevelingen: voor de volgende thema-avonden

Rouwregister: pak dit belangrijke aspect op een originele manier aan.
Rouwverwerking bij jongeren: ik zag een rouwkoffer of verdrietkoffer: ik heb zelf ervaren welke steun kan zijn.
Keuze van teksten: geef voorbeelden aangepast aan de persoonlijkheid van de overledene en de familie. Idem voor de keuze van muziek en de keuze van voorgangers
Zoek tevens naar originele en zinvolle zaken bij de uitvaart. Zo ben ik benieuwd met de laatste act van deze themadag namelijk de choreografie.

Dit alles moet steunen op empathie die de competentie om je in te leven in de leefwereld en vooral in de gevoelens van anderen. Daarbij is leren luisteren een essentiële competentie bij dieper gaande contacten met anderen zoals Gert wil nastreven in zijn Rustpunt.

Digitale ondersteuning: vroeger was je al een kei in digitale communicatie. Je huidige website en Facebook zijn al interessante uitgangpunten. Ik ben ervan overtuigd dat je dit verder zult uitbouwen in het kader van de sociale media. De evolutie gaat hier zo vlug dat je de trein niet mag missen. Als ik hoorde dat je geregeld bijscholing volgt, ook in het buitenland zit je op het goede spoor. Een tijdje geleden – toen was je al weg uit het departement – hebben mijn studenten en medewerkers gewerkt met een digitaal rouwregister en vooral met een de aanmaak van een multimediale, digitale biografie vol met levenechte verhalen die belangrijk zijn vooral als herinneringen, van de familie vrienden en bekenden. Je weet dat de mens van natuur een verhalenverteller is, onze cultuur en zeker de rituelen en symbolen bij het af scheid nemen zijn verweven met verhalen.

Tot slot

Deze avond was voor alle deelnemers ongetwijfeld een aangenaam en boeiend rustpunt. Ik ben overtuigd dat Gert op de volgende themadagen dit ook zal nastreven en vooral in zijn ontmoetingen met de personen die de weg zullen vinden naar zijn omgeving die ook tijdelijk hun omgeving zal zijn. Een omgeving met ruimte en tijd voor empathisch, respectvol en zinvol afscheid nemen.

Gert
Dank voor de invitatie en dames en heren, geachte aanwezigen, dank voor je stimulerende aandacht.